به نقل از «دانا»

در ایام نوروز برای زیارت نوه حضرت ابوالفضل به قم سفر کنید+عکس

تاریخ انتشار: ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۵۹۱۶۲۱

امامزاده سید علی معروف به شاه سید علی (علیه‌السّلام) از نوادگان حضرت عباس (علیه‌السّلام) یکی از امام‌زادگان مدفون در قم است، این امامزاده که به ابوالفضل قمی ها شناخته می شود، مورد توجّه خاصّ مردم است و همواره زائران بسیاری دارد و مردم کرامات فراوان از محضر او دیده‌اند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از  قم فردا، همه مسلمانان و شیعیان از ارادت ایرانی ها از جمله ترک زبان ها و آذربایجانی های ایران به حضرت ابوالفضل علیه السلام اطلاع دارند عشق و علاقه ای که با هیچ واژه ای قابل توصیف نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

​​​​​
همچنین محبت خالصانه‌ ام حضرت البنین(س) به اهل‌بیت و نیز شهادت فرزندانش در رکاب سیدالشهدا علیه‌السّلام موجب شده تا شیعیان برای او جایگاهی والا و ارزشی ویژه قائل باشند و از او نزد خدا شفاعت طلبند.

ثمره ازدواج‌ حضرت ام البنین با حضرت علی علیه‌السّلام ، فرزندانی به نام‌های عباس ۳۴ساله، جعفر ۲۹ساله، عبدالله ۲۵و عثمان ۲۱ساله که همگی در کربلا به شهادت رسیدند.

نسل امام علی علیه‌السّلام از همسرش‌ ام البنین(س) تنها از طریق عبیدالله بن عباس(ع) استمرار یافت.

در ایران، شماری از تبار حضرت ابوالفضل(ع)دارای آرامگاه و بارگاه هستند و مردم به زیارت آنان می‌روند. امامزاده سید (شاه سید علی) در قم از آن جمله است نسب شریف امامزاده شاه سیدعلی، مدفون در خیابان ۱۵ خرداد شهر مقدس قم، با سه واسطه به شرح ذیل به حضرت عباس علیه السلام و با چهار واسطه به امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام منتهی می شود،علی بن ابراهیم بن ابی جعفر حسن بن عبیدالله بن عباس بن علی بن ابی طالب علیهم السلام.

با توجه به شرایط مالی و دیگر شرایط اجتماعی و جغرافیایی شاید امکان سفر به کربلا و زیارت مرقد مطهر حضرت ابوالفضل عباس علیه السلام برای همگان فراهم نباشد، وجود بارگاه امامزاده سید علی علیه السلام نوه حضرت ابوالفضل علیه السلام در قم فرصت مغتنمی است تا زائران و مسافران قم را به نیت زیارت نوه قمر بنی هاشم انتخاب کرده و از فیض زیارت بهره برده و حال و هوای کربلایی و عطر حرم عباس بن علی علیه را در قم استشمام کنند.



مردم قم اردات ویژه‌ای به این امامزاده دارند و طبق فرموده آیت الله مرعشی، امامزاده سید علی(ع)، ابوالفضل قمی‌ها است.

وی سیدی جلیل القدر، عظیم الشأن و بسیار بزرگوار و به صاحب کرامات مشهور و معروف است که بسیار مورد توجه اهالی قم و توابع بوده و مرکز اجتماع و محل نذورات صاحبان حاجت قرار دارد. ایشان معروف به شاه سیدعلی می باشد.  

استاد بندانی پژوهشگر تاریخ اهل بیت(ع) درباره ازدواج ابالفضل العباس می گوید: قمر بنی هاشم در سن ۲۰ سالگی با لبابه دختر «عبیدالله بن عباس»، پسر عموی پیامبر(ص) ازدواج کرده که حاصل این ازدواج دو فرزند به نام های عبیدالله و فضل است که امامزاده شاه سید علی از فرزندان حضرت عبیدالله و نوادگان حضرت ماه است.



مرحوم عباس فیض در دومین جلد از کتاب گنجینه آثار قم درباره این امامزاده نوشته است: ایشان همچون پدران خود فضل و علم شجاعت را از عباس بن علی بن ابیطالب به ارث برده بود. امامزاده سیدعلی نویسنده کتاب جعفریات است که از دوره کامل فقه به شمار می رود. امامزاده سیّد علی در شهر قم ازدواج کرد که حاصل این ازدواج پنج دختر و هفت. پسر به نامهای محمد، حسین، احمد، حسن، طاهر، ابوالقاسم حمزه و اسماعیل است.

امامزاده سیدعلی، نوزده پسر داشت، از جمله فرزندی به نام عبیدالله که فردی شجاع و از علمای بزرگ بود که در حقش فرموده اند “کان من علماء آل علی”، در مصر سنه ۳۱۲ ه.ق وفات نمود و اوست مؤلف کتاب “جعفریه” در فقه اهل بیت و خطیب ص ۲۴۶ از ج ۱۰ در تاریخ بغداد و صاحب ریاض العلما در جلد ثالث از قسم اول او را ذکر فرموده و فرموده اند که کتاب “جعفریه” غیر از “جعفریات” معروف است.



بنای امامزاده در جهت شمالی شهر و منتهی الیه کوی جدید خارجی دروازه ری قم واقع شده و دارای بقعه، گنبد، رواق، ایوان، صحن، آب انبار و الحاقات دیگر است. بنای بقعه از داخل به صورت هشت ضلعی مختلف الاضلاع است که در جهات اصلی، چهار شاه نشین دارد که از هر یک دری به خارج گشوده می شود. در جهت جنوبی بقعه، ایوانی به ارتفاع 7 متر با ازاره کاشی کاری و جدار سفیدکاری و پوشش رسمی بندی و کاشی کاری تزئین شده است. در دو جانب ایوان، دو حجره و بر فراز آنها، غرفه های زیبایی مزین به کاشی کاری وجود دارد. در زیر گنبد، ضریح و مرقدی قرار دارد. مرقد از پنج جها با کاشی های خشتی عصر فتحعلی شاه پوشیده شده و دارای کتیبه ای متضمن نسب نامه امامزاده است. بر فراز بنا، گنبدی است شلجمی، سراپا آراسته به کاشی های گره سازی الوان به ارتفاع و قطر 7 متر با گردنی استوانه ای مزین به کاشی کاری معقلی با آجر و کلوکی و کاشی گرهی که در سال 1342 بازسازی و کاشی کاری شده است.



البته بیشتر نوادگان حضرت عباس(ع) در عربستان و کشورهایی مانند عراق، مصر، اردن و ترکمنستان پراکنده‌اند که از ایشان برخی در دانش و ادب و شعر و حدیث سرآمد دوران خویش بوده‌اند.


امامزاده سیده علی علیه السلام در بلوار ۱۵ خرداد قم، در میدان شاه سید علی(ع) واقع شده است.

انتهای پیام/

منبع: دانا

کلیدواژه: حضرت ابوالفضل ع امامزاده سید علی علیه الس علیه الس لام علیه السلام شاه سید علی کاشی کاری عباس ع

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۵۹۱۶۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دلایل توصیه ائمه(ع) به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع)

شاید بسیاری از زائران آستان حضرت عبدالعظیم (ع) ندانند که در روایات از ائمه(ع) آمده که ثواب زیارت آن حضرت برابر با زیارت امام حسین(ع) است اما چرا حضرت عبدالعظیم (ع) راهی شهر ری شدند و چه نقشی در ترویج معارف دین در این منطقه داشته و چگونه به جایگاهی رسیدند که چنین مورد عنایت و لطف ائمه(ع) قرار گرفتند؟

حجت‌الاسلام ابوالفضل حافظیان، نویسنده «مأخذشناسی حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و شهر ری» که فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی کتابخانه حضرت عبدالعظیم را برعهده داشته است به معرفی تعدادی از کتاب‌هایی پرداخت که در خصوص حضرت عبدالعظیم (ع) نوشته شده است و گفت: شیخ عزیزالله عطاردی کتابی با عنوان «عبدالعظیم حسنی حیاته و مسنده» (زندگانی حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) و روایات او) نوشته است که کتاب ارزشمندی است. همچنین کتاب احوال حضرت عبدالعظیم حسنی نوشته شده توسط علی قلی‌میرزا اعتماد السلطنه قاجار که اخیراً به چاپ رسیده و کتاب «جنات النعیم فی احوال سیدالشریف عبدالعظیم»، نوشته مولامحمد اسماعیل کزازی اراکی نیز از دیگر کتاب‌های خوب در خصوص حضرت عبدالعظیم(ع) است. این کتاب قبلاً به صورت چاپ سنگی چاپ شده بود اما بعدها در کنگره حضرت عبدالعظیم حسنی با تصحیح و شکل جدید به چاپ رسید که در این کتاب به صورت مفصل به شخصیت آن حضرت پرداخته شده است.
 

پیدا شدن نسخه کهن روایات حضرت عبدالعظیم

وی با اشاره به اینکه در خصوص حدیث عرض دین نیز مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی  در کتابی به شرح این حدیث پرداخته‌ گفت: اخیراً در کتابخانه‌ای در خارج از ایران نسخه خطی کهنی پیدا شده که روایاتی که حضرت عبدالعظیم(ع) روایت کرده‌اند در آن آمده بود. این جزوه نیز تصحیح و به چاپ رسیده است.

این متخصص کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی در پاسخ به این سؤال که آیا احتمال دارد منابع کهنی در خصوص حضرت عبدالعظیم(ع) وجود داشته باشد که هنوز شناسایی نشده است؟ گفت: بله؛ حتماً منابعی در تاریخ اهل بیت(ع) وجود دارد که هنوز شناسایی نشده‌اند یا نسخه‌ای از آن به دست نیامده است. کتاب‌هایی وجود دارد که به صورت مستقل به شخصیت ایشان پرداخته و کتاب‌هایی نیز داریم که در خصوص اصحاب و روایات ائمه(ع) نوشته شده است که در این کتاب‌ها نیز از حضرت عبدالعظیم(ع) یاد شده و روایاتی که ایشان نقل کرده‌اند را بیان کرده‌اند. در کتاب‌هایی که برای شرح حال رُوات نوشته شده است نیز نام عبدالعظیم(ع) آمده و از مراتب علمی و معنوی ایشان نیز سخن گفته شده است.

حجت‌الاسلام حافظیان در پاسخ به این سؤال که چرا حضرت عبدالعظیم(ع) ری را به عنوان مقصد هجرت خود انتخاب کرده بود؟ گفت: آن حضرت از سوی ائمه(ع) به شهرها و سرزمین‌های مختلف رفته و به تبلیغ دین می‌پرداخت. به همین جهت خلیفه عباسی قصد کشتن ایشان را داشت و حضرت عبدالعظیم در حال خوف و ترس از سامرا خارج شدند و تصمیم گرفت به سمت ایران بیاید.

وی ادامه داد: یکی از دلایلی که بزرگانی از اهل بیت(ع) و اصحاب ائمه(ع) ایران را برای هجرت انتخاب می‌کردند این بود که دوست داشتند به دیدار و زیارت امام رضا(ع) بروند و لذا امامزادگان فراوانی در شهرهای مختلف ایران وجود دارد که به قصد زیارت امام رضا(ع) وارد ایران شدند اما در بین راه در اثر بیماری وفات یافته‌اند و یا به شهادت رسیدند.
چرا حضرت عبدالعظیم به ری مهاجرت کرد

این پژوهشگر و مؤلف یکی از دلایل انتخاب ری توسط حضرت عبدالعظیم(ع) را ارتباطات خوب مردم ری با ائمه(ع) عنوان کرد و گفت: مردم ری با امام جواد(ع) در ارتباط بودند و سؤالات خود را برای ائمه اطهار(ع) ارسال می‌کردند. رسول جعفریان کتابی به نام مکتب و میراث شیعیان ری نوشته است که در این کتاب به علت مهاجرت حضرت عبدالعظیم(ع) به ری و ارتباط اهالی آن با ائمه اطهار اشاره کرده است. بنابراین شهر ری می‌توانست محل مناسبی برای ورود حضرت عبدالعظیم(ع) باشد و ایشان از دست حکومت عباسی در امنیت باشد.

وی ادامه داد: طبق روایاتی نیز امام رضا(ع) دستور دادند که حضرت عبدالعظیم(ع) به ری بروند و معارف دینی را در آنجا تبلیغ کنند. البته ممکن است این دستور از سوی امام هادی(ع) صادر شده باشد. شهر ری بعد از این تاریخ نیز مرکز شیعه بوده و مدارس شیعی در آنجا وجود داشته و بزرگان زیادی از آنج برخاسته‌اند مثل مرحوم کلینی و شیخ صدوق که این نشان می‌دهد شهر ری مرکزی برای تشیع در جهان اسلام بوده است.

حجت‌الاسلام حافظیان در پاسخ به این سؤال که چند سال حضرت عبدالعظیم در ری حضور داشتند؟ گفت: بر اساس آنچه در کتاب‌های تاریخی آمده حدس زده می‌شود که ایشان در حدود سال‌ 250 قمری به ایران آمده است. وفات ایشان را برخی از بزرگان در سال 252 قمری ذکر کرده‌اند. بنابراین حدود یک سال یا کمی بیشتر در ری بودند؛ البته مدتی نیز به صورت مخفیانه در منزل یکی از شیعیان زندگی می‌کردند و گاهی به صورت پنهانی از منزل خارج می‌شدند و به زیارت حضرت حمزه می‌رفتند و می‌فرمودند ایشان از اولاد امام کاظم(ع) است.

وی افزود: یکی از دلایلی که ایشان به ری آمد این است که مرقد امامزادگان در آنجا بوده و این مسئله نشان‌دهنده ارادت مردم ری به اهل بیت(ع) است. بعد از مدتی زندگی مخفیانه، مردم با حضرت عبدالعظیم(ع) آشنا می‌شوند و برای دریافت معارف دینی نزد ایشان می‌روند.

نویسنده کتاب «رسائل فی درایة الحدیث» ادامه داد: روایاتی که ایشان از اهل بیت(ع) نقل کرده‌اند به خصوص حدیث عرض دین که در آن معارف اسلامی درج شده است جنبه آموزشی مهمی برای شیعیان در طول تاریخ و به خصوص برای شیعیان آن عصر داشته است.
نسبی که به امام حسن مجتبی می‌رسد

وی به نسب حضرت عبدالعظیم (ع) نیز اشاره کرد و گفت: نسب ایشان با چهار واسطه به امام حسن مجتبی(ع) می‌رسد و ایشان ارتباط بسیار زیادی با امام جواد(ع) و امام هادی(ع) داشتند و بیشتر وقتشان را در همراهی با ائمه اطهار(ع) می‌گذرانده و معارف دینی را از حضرات کسب و به مردم منتقل می‌کرده است؛ بنابراین وقتی چنین شخصیتی وارد شهری شود که مردم آن شهر نیز علاقه‌مند به معارف شیعه هستند، خیلی می‌تواند مؤثر واقع شوند.

این مؤلف و پژوهشگر دینی عنوان کرد: شخصی نزد امام هادی(ع) رفت و سؤالاتی در خصوص معارف دینی پرسید؛ امام هادی(ع) وی را به حضرت عبدالعظیم(ع) ارجاع داد و فرمود شما که در شهر ری شخصیتی مثل عبدالعظیم دارید، سؤالاتتان را می‌توانید از وی بپرسید. این مسئله نشان می‌دهد که حضرت عبدالعظیم(ع) این موقعیت را داشته که به ترویج احکام دینی بپردازد.

حجت‌الاسلام حافظیان خاطرنشان کرد: اطلاعات تاریخی گسترده‌ای در خصوص فعالیت‌های آن حضرت در آن دوران در شهر ری نداریم اما وجود چنین شخصیتی در شهر ری می‌تواند واسطه مستقیمی با اهل بیت(ع) برای مردم باشد.

وی در پاسخ به این سؤال که چرا ائمه(ع) بعد از وفات حضرت عبدالعظیم(ع) تلاش می‌کردند که ایشان را به مردم بشناسانند؟ گفت: در روایات است که زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) در ثواب با زیارت امام حسین(ع) برابری می‌کند. همچنین نقل شده است که کسی که به زیارت ایشان برود بهشت بر او واجب می‌شود؛ این روایات نشان می‌دهد حتی پس از وفات حضرت عبدالعظیم(ع) ائمه(ع) تلاش می‌کردند ایشان را به مردم بشناسانند.
حرم حضرت عبدالعظیم (ع) محل استجابت دعا

این پژوهشگر ادامه داد: بیشتر علمای شیعه و رجالیون در کتاب‌هایشان به مقامات حضرت عبدالعظیم(ع) اشاره کرده‌اند و بزرگانی مثل مرحوم میرداماد فرموده‌اند که حرم حضرت عبدالعظیم (ع) محل استجابت دعا است. اینکه ائمه(ع) به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) را توصیه می‌کردند نشان‌دهنده عظمت شخصیت ایشان است و این ظرفیت وجود داشت که مرقد ایشان محوریتی برای اجتماعات شیعیان پیدا کند.

وی در خصوص اینکه چرا در حدیث آمده است که زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) در ثواب، شباهت به زیارت امام حسین(ع) دارد، گفت: علمای بزرگ در این خصوص دلایل مختلفی را بیان کرده‌اند. جناب شیخ صدوق این روایت را در ثواب‌الاعمال آورده است. در کامل‌الزیارات نیز این حدیث آمده است. در لئالی الاخبار از امام رضا(ع) نقل شده است که «هر کسی بعد از وفاتم مرا زیارت کند من برای او بهشت را ضمانت می‌کنم و کسی که قادر بر زیارت من نیست پس به زیارت برادرم عبدالعظیم حسنی در ری برود» که نشان‌دهنده عظمت شأن و مقام ایشان است. همچنین در همین کتاب آمده است که امام رضا(ع) فرموده است اگر عاجز شدید از زیارت جدم حسین(ع) سید زاهد عابد جناب عبدالعظیم را در ری زیارت کنید که این کفایت می‌کند تو را از زیارت سیدالهشداء (ع).

حجت‌الاسلام حافظیان ادامه داد: یکی از ادله‌ای که برای مشابهت زیارت حضرت عبدالعظیم با زیارت سیدالشهداء(ع) نقل شده این است که در زمان امام هادی(ع) حکومت عباسی برای زیارت امام حسین(ع) شرایط بسیار سختی در نظر گرفته بودند و چه بسا شیعیانی که در راه زیارت سیدالشهداء به شهادت می‌رسیدند. به دلیل اینکه زیارت حضرت سیدالشهداء از بلاد مختلف بسیار سخت و تهدید آمیز و برای شیعیان خطرناک بود، ائمه(ع) شیعیان علاقه‌مند به زیارت سیدالشهداء را ترغیب می‌کردند که به زیارت حضرت عبدالعظیم بروند که وی هم از بزرگان منسوب به اهل بیت(ع) است.

وی افزود: البته احادیث مشابه این حدیث نیز در منابع شیعی آمده است. مثلاً از امام رضا(ع) نقل شده است که هر کس خواهرم حضرت معصومه(س) را در قم زیارت کند مانند این است که مرا زیارت کرده است. پس زیارت منسوبان به اهل بیت(ع) همانند زیارت خود اهل بیت(ع) ثواب دارد و چون به خاطر محبت به اهل بیت(ع) به زیارت بستگان اهل بیت(ع) می‌روند این ثواب زیارت اهل بیت(ع) را درک می‌کنند.

حجت‌الاسلام حافظیان تصریح کرد: البته این حدیث دلالت بر این نمی‌کند که شأن حضرت عبدالعظیم دقیقا برابر با امام حسین(ع) باشد. بلکه این معنا را می‌رساند که چون زیارت امام حسین(ع) در آن زمان مشکل بوده به جهت اینکه شیعیان علاقه‌مند به اهل بیت(ع) محل اجتماعی با هم داشته و به یاد اهل بیت(ع) باشند به آنها توصیه می‌شد که به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) بروند.

وی در پایان تصریح کرد: در هر محلی وقتی امامزاده‌ای به خاک سپرده شده در طی قرون آنجا محل اجتماع شیعیان بوده و تأثیر ژرفی بر بقای شیعه داشته است.
 

منبع: ایکنا (خبرگزاری بین‌المللی قرآن)